Kancelarija za kontrolu stranih sredstava Ministarstva finansija SAD (OFAC) danas je na crnu listu sankcionisanih lica stavila ministra spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH Stašu Košarca, zatim bivšeg novinara ATV-a, kasnije zaposlenika Prointera ITSS i vlasnika firme „Vorto“ Vlatka Vukotića, kao i vlasnika firme Agape Best Aleksandra Dobrića i njegovog oca i vlasnike firme Zelena Jabuka Mirka Dobrića.
U saopštenju ove kancelarije kaže se da su na OFAC listu stavljena fizička lica i pravni subjekti koji čine dio finansijske mreže predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika koga su SAD već sankcionisale, te omogućavaju porodici Dodik da nastavi s pokušajima izbjegavanja sankcija.
– Godinama je Dodik koristio svoju zvaničnu funkciju da akumulira lično bogatstvo preko kompanija povezanih s njim i njegovim sinom Igorom Dodikom koga su SAD sankcionisale. Ova korupcija zajedno s Dodikovim stalnim pokušajima destabilizacije državnih institucija BiH, podriva povjerenje građana u institucije BiH i vladavinu prava – navodi se u saopštenju.
Dodik i njegova porodica, kaže se u saopštenju, i dalje se oslanjaju na pouzdane saradnike da prikriju svoje učešće u novim poslovnim poduhvatima, obogaćujući sebe i svoje saveznike dok pokušavaju zaobići sankcije SAD.
Vršilac dužnosti podsekretara Ministarstva finansija za terorizam i finansijsku obavještajnu službu Bradley T. Smith u saopštenju je ocijenio da će Sjedinjene Države nastaviti da razotkrivaju ove napore i odgovornost osoba koje omogućavaju ove aktivnosti.
– Porodica Dodik nastavlja s pokušajima da prikrije svoju kontrolu nad entitetima manipulišući upravljačkim strukturama i ponovnim registrovanjem kompanija pod novim nazivima. Današnja akcija proširuje prethodne sankcije protiv porodice Dodik razotkrivajući njihove namjerne pokušaje da izbjegnu sankcije SAD i ciljajući pojedince koji podržavaju ove aktivnosti – navodi se u saopštenju.
Dalje se podsjeća da su SAD sankcionirale Dodika 5. januara 2022. godine zbog odgovornosti ili saučesništva u kršenju ili opstrukciji Dejtonskog mirovnog sporazuma (DPA), kao i zbog korupcije povezane sa zapadnim Balkanima. SAD su takođe ranije sankcionisale Dodika 17. jula 2017. godine zbog opstrukcije Dejtonskog mirovnog sporazuma. Dodatno, SAD su sankcionisale Dodikovu odraslu djecu Igora i Goricu Dodik 20. oktobra 2023. godine zbog toga što su materijalno pomogli, sponzorisali ili pružali finansijsku, materijalnu ili tehnološku podršku Dodiku.
– Napori porodice Dodik da se obogati doveli su do sankcija OFAC-a 20. oktobra 2023. godine, 18. juna 2024. i 6. novembra 2024. godine, čime su sankcionisani ključni dijelovi Dodikovog mrežnog koruptivnog patronažnog sistema, uključujući nekoliko entiteta i pojedinaca pod direktnom kontrolom Igora Dodika. Dodik je koristio svoju zvaničnu funkciju da usmjeri vladine ugovore prema mreži privatnih kompanija koje on i Igor nadziru. Dok Igor kontroliše mnoge od tih kompanija, on prikriva svoj lični odnos prema njima koristeći različite nominalne vlasnike i direktore – navodi se u saopštenju.
„Nimbus“ je kompanija za IT usluge sa sjedištem u BiH koja je osnovana nakon što je SAD 18. juna 2024. godine sankcionisao kompaniju „Sirius 2010“ koju je kontrolisao Igor.
– Nakon ovih sankcija, Nimbus je formalno osnovan na istoj adresi kao Sirius i javno objavio da će preuzeti sve imovine, operacije i obaveze Siriusa. Nimbus je takođe zadržao Siriusovu upravu i u vlasništvu je iste osobe. Bez obzira na promjenu naziva, Igor je imao kontrolu nad direktorom Nimbus-a, koji mu je dostavljao poslovne izvještaje i tražio odobrenje za poslovne odluke – kaže se dalje i ističe da „OFAC sankcioniše Nimbus zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Igora Dodika“.
U novembru 2023. godine, navodi se dalje, Dodikov rođak i državljanin BiH, Aleksandar Dobrić (Aco), osnovao je firmu „Best Service“ pod originalnim nazivom „Agape Best“ d.o.o. Banjaluka i kaže da su „SAD sankcionisale Agape 20. oktobra 2023. godine zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Gorice Dodik“.
– OFAC sankcioniše Aleksandra Dobrića zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Igora, osobe čija je imovina blokirana. OFAC sankcioniše Best Service zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Aleksandra Dobrića, čija je imovina blokirana – precizira se u saopštenju.
Igor Dodik i Mirko Dobrić su vlasnici sankcionisanog Fruit Eco, a Mirko je direktor te firme. U aprilu 2024. godine, nakon sankcionidanja Fruit Eco, osnovana je firma Zelena Jabuka sa Mirkom kao jedinim vlasnikom i direktorom.
– Zelena Jabuka je registrovana na istoj adresi kao i Fruit Eco i obje firme bave se proizvodnjom voća. Prema Igorovim uputstvima, Mirko je pomogao Igorovim poslovnim prijedlozima. OFAC sankcioniše Mirka zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Igora, osobe čija je imovina blokirana. OFAC sankcioniše Zelenu Jabuku zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Mirka, osobe čija je imovina blokirana – kaže se dalje.
Vlatko Vukotić, bivši zaposlenik sankcionisane Alternativne televizije i Prointer ITSS, te vlasnik firme „Vorto“, takođe je sankcioniran, jer je pružao materijalnu pomoć, sponzorstvo ili finansijsku, materijalnu ili tehnološku podršku Igoru Dodiku.
– OFAC sankcioniše Vukotića zbog toga što je pružao pomoć Igoru, čija je imovina blokirana. OFAC sankcioniše „Vorto“ zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Vukotića, čija je imovina blokirana – kaže se u saopštenju OFAC-a.
Dalje se navodi da je Staša Košarac, ministar spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH i zamjenik predsjedavajućeg Savjeta ministara BiH, te visoki član SNSD-a zadužen za zloupotrebu svoje zvanične funkcije u korist Dodika.
– Košarac koristi svoje pozicije za blokiranje normalnog funkcionisanja državnih institucija u korist Dodika, manipulisanje budžetom BiH i uticanje na političke odluke u korist SNSD-a. OFAC sankcioniše Košarca zbog toga što je u vlasništvu ili pod kontrolom Dodika, čija je imovina blokirana – precizira se u saopštenju.
Na kraju se kaže da je u okviru novog talasa sankcija na crnu listu SAD došao i prvi zamjenik direktora ruske građevinske firme „VAD“ Viktor Pavlovič Perevalov koji je sankcionisan zbog svojih aktivnosti u građevinskom sektoru Ruske Federacije, bez detaljnijih obrazloženja.
– Kao rezultat današnje akcije, sva imovina i interesi u imovini navedenih osoba koja se nalazi u SAD-u ili pod kontrolom američkih osoba su blokirani. Sve transakcije sa blokiranim osobama su zabranjene, a osobe koje sarađuju sa njima mogu se suočiti sa sankcijama – zaključuje se u saopštenju.
